انواع گلیم
قالیشویی مشهد گلیم دست بافتی میباشد سوای پرز که پود به طور وا رفته و مواج بدور تارها به طور زیگزاگ چرخیده می گردد و میان تارها پایین و رو میشود و تماما تار یا این که چله را می پوشاند. قرار گیری تارها کنار هم و سوای زاویه میباشد و پود بکار رفته در آن نقش استحکام بخش دارااست. در گلیم محدودیت نقش در سمت و سوی عمودی موجود است و ساخت نقش عمودی مهارت متعددی می طلبد. گلیم بافته ای دو روست و پشت و روی آن صحیح مشابه به هم میباشد.
برای استارت بافت گلیم نخست می بایست ، عملیات چله کشی را انجام بخشید. بعداز چله کشی نویت به بستن کجو می باشد. قبلی از بافت گلیم ، زنجیره بافی انجام میشود.
گلیم های اهل ایران کلاً به دو جور تقسیم میشوند:
1- گلیم هایی که با “طرز پودگذاری” بافته میشود ، یعنی صرفا از نخ تار و نخ پود برای بافت آنان به کارگیری میگردد و نخ پود با عبور از لابهلا ی نخ تار ، طرح متبوع را کم کم بر روی گلیم به وجود میاورد.
2- گلیم هایی که با ” نحوه پود پیچی” بافته می گردد ، یعنی علاوه بر نخ تار و نخ پود ، از پود نازک نیز در بافت گلیم استعمال میکنند و در واقع پود به موقعیت پیچش از فی مابین نخ های تار عبور کرده و آن گاه با عبور پودِ نازک و آنگاه کوبیدن آن با کتف بافندگی ، نخ های تار و پود درهم پیچیده میشوند.
گلیم های را که به طرز ابتدا بافته میشود، ” گلیم بی آلایش ” ( گلیم تخت – گلیم دورو) می نامند .
گلیم هایی را که به طرز پودپیچی بافته میگردد ، ” گلیم سوماک ” (= گلیم یک رو ) می نامند
* گلیم بی آلایش بافت : درین مدل گلیم، پودها یکی از بین از لابه لای تار ( چله) عبور میکند. این گلیم یک روست و برای بافت آن نقشه معمولا کاربرد خاصی ندارد و طرح نتایج ذهن بافنده می باشد..نقوش معمولا به طور هندسی میباشد وکمتر از خطوط منحنی به کار گیری میگردد.
گلیم پررنگ :
در گلیم نقش پر رنگ ایلام ، موضوع بافت به طور گلیم معمولی و نقشهای پر رنگ آن نتیجه ها گره بی نقص قالی میباشد. اساسا، به جهت کاربرد گره قالی در اجرای آنان، به طور پررنگ بر سطح گلیم به دیده می خورند. گلیم نقش پررنگ بیش تر کاربرد دکوری داشته و طبعا روی دیوار نصب می گردد در گلیم نقش پررنگ که طبق نقشه بافته می گردد، درین دسته بافته ، باید تعادل برقرار باشد. بهاین مضمون که، نصفه چپ و نصفه راست آن می بایست عینا مثل هم باشد.
در تهیه و تنظیم گلیم نقش پررنگ می بایست به نکات مهمی دقت داشت از گزاره اینکه گلیم نقش پر رنگ می بایست سبک وزن باشد، هماهنگی رنگ و طرح و تقارن نقوش در بافت بر ارزشهای هنری آن میافزاید، نصیب مسئله گلیم نقش پررنگ دارنده پودهای طولانی تر و متراکم میباشد، گلیم نقش پر رنگ بایستی”سره” نداشته باشد بهاین معنا که پهنا گلیم از نخست تا آخر یک اندازه باشد.
ورنی :
که گاه به آن گلیم سوزنی نیز گفته میگردد نوعی سوماک میباشد،گلیمی میباشد سوای پرز و یک رو، که عموما” فارغ از نقشه و به طور فرضی بوسیله دختران و زنان عشایر بخشها مغان، ارسباران و مشکین شهر بافته می گردد. این مدل گلیم در کردستان و کرمان با طرح و نقش دیگری بافته می گردد که در کرمان آن را “شیریکی پیچ” می نامند.در اینشیوه ی بافت تار یا این که چله نسبت به گلیم فشرده خیس میباشند و یک پود رنگی برای تولید نقش به کارگیری میشود که به طور زنجیر وار دور یک جفت تار میچرخد و انقطاع نمیشود مگر اینکه نقش عوض شود. یک یا این که دو پود از کالا تار نیز برای استحکام استعمال میگردد صحیح مثل قالی. شایسته ترین ورنی های کشور ایران بوسیله ایل شاهسون یا این که ایلسون ایجاد میگردد که سوابق طولانی در این باره دارن، به نحوی که همواره کلمه و واژه ورنی با اسم شاهسون قرین بوده میباشد.